Αλήθεια

Ετυμολογία
αλήθεια < αρχαία ελληνική,

ἀλήθεια < ἀληθής < α στερητικό + λήθη

Ως παράγωγο του «ἀληθής» θα σήμαινε ακριβώς την κατάσταση που τα πράγματα δεν έχουν ξεχαστεί, είναι γνωστά ή φανερά, άρα είναι πραγματικά. Στη φιλοσοφία η λέξη χρησιμοποιήθηκε σε διάφορες θεωρίες εκφράζοντας την αληθή γνώση των πράξεων,των γεγονότων και του κόσμου Στην Καινή Διαθήκη ταυτίζεται με το πρόσωπο του Ιησού ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή

και λιγη μουσικη για το θεμα μας

Ουσιαστικό
αλήθεια θηλυκό
καθετί που συμφωνεί με την πραγματικότητα, αυτό που όντως συνέβη ή συμβαίνει ή είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα συμβεί
γιατί αμφισβητείς πάντα την αλήθεια των λόγων μου;
η συμφωνία ανάμεσα στα πράγματα και το νου, καθετί που ως νοητική εικόνα αποδίδει πιστά την πραγματικότητα
η πλήρης εικόνα που συνθέτουν τα επιμέρους στοιχεία ενός γεγονότος χωρίς να αποκρύπτεται ή διαστρεβλώνεται κανένα δεδομένο και χωρίς υποκειμενικές αποτιμήσεις
η απουσία ψεύδους ή άλλης σκόπιμης αλλοίωσης της πραγματικότητας
θέλω να μου λες όλη την αλήθεια
καθετί που θεωρείται ορθό, καθετί που ισχύει στα πλαίσια μιας θεωρίας ή καθετί που συμφωνεί με την κοινή αντίληψη και το κοινό αίσθημα σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο
η αλήθεια για τους σοφιστές είναι σχετική
καθετί που μπορεί να επαληθευτεί πειραματικά ή να ελεγχθεί με τη λογική και την εμπειρία
η επιστημονική αλήθεια
καθετί που είναι διαχρονικό
παραδεδεγμένη αλήθεια
στον χριστιανισμό, ο Θεός ως αυτοαλήθεια και ο Ιησούς ως ενσάρκωση της απόλυτης θρησκευτικής αλήθειας

Εκφράσεις
δόση / κόκκος / ίχνος αλήθειας : πολύ μικρό μέρος της αλήθειας
η αστυνομία έχει ανακαλύψει ίχνη της αλήθεια για το έγκλημα
η αλήθεια είναι πικρή : η αλήθεια έχει μεγάλο τίμημα
να ξέρεις ότι η αλήθεια είναι πικρή
η μαύρη αλήθεια : πράγματα αληθινά αλλά πικρά, δυσάρεστα, οδυνηρά
η ώρα της αλήθειας : η ώρα της κρίσης για κάτι
έφτασε η ώρα της αλήθειας
στ' αλήθεια : αληθινά, πράγματι
συνθήκες αληθείας : οι προϋποθέσεις που πρέπει να ισχύουν, για να θεωρηθεί αληθές το περιεχόμενο των προτάσεων που περιγράφουν ή σχετίζονται με κάποιες καταστάσεις

Συγγενικές λέξεις
αληθεύω
αληθής
αληθινός, αληθινά
αληθώς

Σύνθετα
αναληθής
αναλήθεια
αληθοφάνεια
αληθοφανής

Συνώνυμα
ορθότητα
πραγματικότητα

Αντώνυμα
ψεύδος

Μετάφραση
αγγλικά : truth
γαλλικά : vérité
γερμανικά : Wahrheit
δανικά : sandhed
εβραϊκά : אמת
εσθονικά : tõde
εσπεράντο : vero
ισπανικά : verdad
ιταλικά : verità
κινεζικά : 真理
λατινικά : veritas
ολλανδικά : waarheid
πολωνικά : prawda
πορτογαλικά : verdade
ρουμανικά : adevăr
ρωσικά : правда
σλοβακικά : pravda
σλοβενικά : pravda
σουηδικά : sanning
φινλανδικά : totuus

"veritas odit moras"