Ο έρωτας, λέει ο Καζανόβα, είναι ένα είδος μανίας πάνω στο οποίο η φιλοσοφία δεν έχει την παραμικρή ισχύ. Και πως να έχει άραγε όταν ο έρωτας δεν συζητείται, δεν αναλύεται, αλλά μόνο βιώνεται. Δαίμονα τον αποκαλεί ο Πλάτων στο Συμπόσιο και ανάμεσα στους πρώτους θεούς τον κατατάσσει ο Ησίοδος στη Θεογονία του:
Στ΄αλήθεια πρώτα-πρώτα το Χάος έγινε. Κι ύστερα η Γη...και ο Έρωτας, που ο πιο ωραίος είναι ανάμεσα στους αθάνατους θεούς, αυτός που παραλύει τα μέλη και όλων των θεών κι ανθρώπων την καρδιά δαμάζει μες στα στήθη και τη συνετή τους θέληση.
Στον αντίποδα ποιητών και ρομαντικών, οι επιστήμονες διέκριναν πίσω από αυτήν τη γλυκιά παράλυση, χημικές ουσίες. Στον εγκέφαλο του ερωτευμένου εκκρίνονται αμφεταμίνες, όπως η φαινυλαιθυλαμίνη, που του προκαλούν ευφορία και τον κάνουν να νιώθει όπως νιώθει. Είτε φταίνε οι χημικές ουσίες είτε φταίει " ο λυσιμελής 'Ερος", το βέβαιο είναι ότι ο ερωτευμένος, μέσα στην έκστασή του, πιστεύει ότι ζει μια μοναδικότητα που θα κρατήσει για πάντα. Ομως το πάντα είναι μεγάλο χρονικό διάστημα και ο έρωτας δεν είναι μόνο έκσταση αλλά και πτώση. Κανένας έρωτας δεν διαρκεί και μαθηματικά ακολουθεί μια συγκεκριμένη και πάντα την ίδια διαδρομή: σαγήνη- ειδύλλιο- ξεθώριασμα. Ο έρωτας είναι μια καθαρά κλινική κατάσταση και ο ερωτευμένος είναι ένας "άρρωστος" που πρέπει να γιατρευτεί. Ο έρωτας γεννιέται, ακμάζει, προξενεί πόνο και περνά όπως κάθε ιπποκράτεια νόσος. Για να μπεις στην περιπέτειά του πρέπει να είσαι αποφασισμένος να πληρώσεις το κόστος της διαδρομής: ευφορία, ευτυχία, ηδονή, αγάπη, πόνο, θλίψη, απελπισία, ευτελισμός, μίσος.
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
Οπως το μωρό δεν γίνεται τη στιγμή που γεννιέται, έτσι και ο έρωτας δεν έρχεται τη στιγμή που εκδηλώνεται. Δεν υπάρχει περίπτωση να ερωτευθούμε εάν προηγουμένως δεν το έχουμε ποθήσει. Ερωτευόμαστε τον έρωτα πρώτα και μετά το πρόσωπο που θα πάρει τη μορφή του πόθου μας. Το υποψήφιο θύμα ζει μέσα σε μια γλυκιά αναμονή, προετοιμαζόμενο για τον έρωτά του. Είναι τότε που όλα μοιάζουν διαφορετικά και μαγικά. Τα σύννεφα, η θάλασσα, η πόλη, τα τραγούδια, οι ταινίες, όλα τα παίρνει προσωπικά, σαν να του στέλνουν μηνύματα για αυτό που θα συμβεί. Ζει αναστατωμένος σε ένα κενό και περιμένει... Πρόκειται για εκείνο το κενό για το οποίο ο Ρολάν Μπαρτ λέει πως είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο, χωρίς να δείχνω τίποτα εξωτερικά, ψάχνω με τα μάτια ολόγυρά μου για να δω ποιόν θα αγαπήσω.
Η ΕΡΩΤΟΠΛΗΞΙΑ
Και τότε την βλέπει! Κι εκεί που δεν υπήρχε ούτε σύννεφο στον ουρανό, πέφτει κεραυνός. Εν αιθρία, λένε οι άλλοι, αλλά αυτός ξέρει ότι είναι η καταιγίδα που ανέμενε. Τα γόνατα λύνονται, το στομάχι σφίγγεται και ακαριαία βρίσκεται αιχμάλωτος της σαγήνης της, που τον τυλίγει όπως ο ιστός της αράχνης το άτυχο έντομο. Δεν θέλει, ούτε εξάλλου μπορεί να κάνει τίποτα, παρά να μείνει ακίνητος και αποσβολωμένος. Πολύ αργότερα, μπορεί να πει, σε χρόνο παρατατικό, ότι αυτό που είχε δεί ήταν μια οπτασία που έλαμπε. Ομως το εναρκτήριο λάκτισμα του ερωτικού παιγνιδιού δεν το δίνει καμιά οπτασία. Το δέλεαρ είναι στιγμιαίο και ο πυροδοτικός μηχανισμός έχει ένα πολύ συγκεκριμένο σχήμα (με την έννοια που του έδιναν οι αρχαίοι έλληνες, π.χ. σχήμα είναι το σώμα σε κίνηση). Η αποκάλυψη του μηρού κάτω από το ρούχο, τα στήθη που μισοφαίνονται από ένα ανοιχτό πουκάμισο, η σάρκα της κοιλιάς που προβάλλει σε ένα ανασήκωμα της μπλούζας, και ακόμα ένα χαμόγελο, κάποιο ανεπαίσθητο άγγιγμα του χεριού, η μυρωδιά του κορμιού, όλες εκείνες οι λεπτομέρειες που παγώνουν σ΄ ένα αιώνιο ενσταντανέ στη μνήμη, γίνονται η αφορμή για να ζουμάρει στο αντικείμενο του έρωτά του. Από εκείνη τη στιγμή η εικόνα έρχεται να γεμίσει το κενό άδειο κάδρο που έχει φιλοτεχνήσει υπομονετικά ο ερωτευμένος για να τοποθετήσει εκεί τον έρωτά του.
Η ΑΝΑΜΟΝΗ
Ερωτευμένος είναι αυτός που περιμένει. Η αναμονή ενός ερωτικού ραντεβού μετατρέπεται σε μια δραματική δοκιμασία των αισθήσεων. Είτε αφορά ένα απλό τηλεφώνημα, ένα e mail ή ένα sms είτε μια πρόσκληση σε δείπνο, ο ερωτοχτυπημένος το περιμένει ως την κορύφωση της ζωής του. Φτάνει πρώτος στον τόπο του ραντεβού, ενώ τα μάτια του ανιχνεύουν και την παραμικρή κίνηση που θα φανέρωνε την άφιξη εκείνης. Η ερωτική του θολούρα τον κάνει να μην θυμάται ακριβώς τα χαρακτηριστικά της και για μια στιγμή τον πιάνει πανικός μην τυχόν και δεν την αναγνωρίσει. Το ερωτικό πεδίο, μέσα στο οποίο κινείται χαμένος, διαστέλλει επικίνδυνα τον χρόνο. 'Ολα γύρω του παγώνουν, σαν σε slow motion, και τα δευτερόλεπτα τού μοιάζουν για αιώνες. 'Εχει περάσει μόλις ένα λεπτό απο την ώρα του ραντεβού και νιώθει ήδη ανήσυχος. Οταν επιτέλους εκείνη κάνει την εμφάνισή της, ο ερωτευμένος νιώθει ότι βγαίνει από τα έγκατα της γης και αναπνέει ξανά τον καθαρό αέρα της παρουσίας της.
O ΠΟΘΟΣ
Ο πόθος σχετίζεται με την απουσία. Είναι αυτή που μεγαλώνει τη λαχτάρα ενός ερωτευμένου για το μακρινό αντικείμενο του πόθου του. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Πόθος δηλώνει την επιθυμία για το πλάσμα που είναι απόν, ενώ ο Ίμερος δηλώνει την επιθυμία για αυτό που είναι παρόν. Ο ερωτευμένος είναι τυφλός από τον πόθο, για αυτό δεν μπορεί να θυμηθεί με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της αγαπημένης του. Ζει στην εκθαμβωτική πλευρά του έρωτα, γι΄αυτό δεν μπορεί να δει καλά. "Το πιό σκοτεινό σημείο" λέει μια κινέζικη παροιμία, "είναι πάντα αυτο που βρίσκεται κάτω από τη λάμπα". Για τον ερωτευμένο υπάρχει μόνο ένα περίγραμμα της αγαπημένης του, που προσπαθεί να του βάλει τη μορφή της. Όμως, έχει χαραγμένες στο μυαλό του λεπτομέρειες που του υποδαυλιζουν συνεχώς τον πόθο: μια χειρονομία, μια λέξη, ένα ρούχο. Γυροφέρνει στο μυαλό του αυτές τις λεπτομέρειες, όπως το λιοντάρι τις αντιλόπες, μέχρι να αρπάξει μια. Τότε αυτήν την εικόνα-λεπτομέρεια από τον χώρο της πραγματικότητας (το άνοιγμα της φούστας για παράδειγμα) την προεκτείνει ηδονικά στο χώρο του φαντασιακού: οδηγεί το χέρι του κάτω από τη φούστα εκείνης και η φαντασία με τον πόθο σκηνοθετούν τη στιγμή. Ο Ίμερος είναι φλογερότερη επιθυμία, γιατί το πλάσμα που ποθεί ο ερωτευμένος βρίσκεται απέναντι, στο διπλανό γραφείο, στο επάνω διαμέρισμα και αρκεί μόνο η παρουσία του για να πυροδοτήσει τη λαχτάρα του. Είναι αυτό που ο Σαντ αποκαλεί εγκεφαλικό κοχλασμό: "είδα την καύλα να βγαίνει από τα μάτια του".
ΑΝΟΜΟΛΟΓΗΤΑ ΠΑΘΗ
Ο ερωτευμένος πνίγει το πάθος του, λίγο πριν τον πνίξει το ίδιο. Η αγαπημένη του στέκεται δίπλα, σε απόσταση αναπνοής, του μιλάει του δίνει το χέρι της, μπορεί ακόμα και να του δώσει ένα φιλί στο μάγουλο. Γνωρίζονται καλά: μπορεί να είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας, μπορεί να είναι κάποια συγγενής του- είτε εξ αίματος είτε εξ αγχιστείας- μπορεί να είναι ακόμα και η γυναίκα του καλύτερου φίλου του. Τη θέλει παράφορα αλλά οι κοινωνικές συμβάσεις, οι ηθικοί κανόνες, τα ταμπού, η αρετή της φιλίας του επιβάλλουν να συμπεριφέρεται σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Ο Ντάνιελ Ντέι Λούις, στα Χρόνια της Αθωότητας του Σκορσέζε, φλέγεται από τον πόθο για την εξαδέλφη της αρραβωνιαστικιάς του, όμως η θέση του στην αριστοκρατική κοινωνία της Νέας Υόρκης των αρχών του 20ου αι. , θα υπερισχύσει του έρωτά του και τελικά θα παντρευτεί αυτήν που πρέπει. Ο ερωτευμένος συνθλίβεται ανάμεσα στην αντίφαση της απόκρυψης (από τους άλλους) και της αποκάλυψης (στην ίδια) του πάθους του. Πρέπει καθημερινά να εφευρίσκει τρόπους να κάνει γνωστό και ταυτόχρονα να κρύβει τον έρωτά του. Προσπαθεί να καταπνίξει τον πόθο του στα θολά νερά της διακριτικότητας. Αγωνιά μήπως τον καταλάβουν οι γύρω, για αυτό, με τέχνη, στρέφει τα βλέμματά τους αλλού. Σε σπάνιες περιπτώσεις επιχειρεί να αποκρύψει ολοκληρωτικά το πάθος του, ακόμα και από αυτήν για την οποία υποφέρει: ο λοχαγός Παζ, ήρωας του Μπαλζάκ, επινοεί μια ψευτοερωμένη για να μπορεί να κρύβει ερμητικά από την γυναίκα του καλύτερού του φίλου το γεγονός πως την αγαπά μέχρι θανάτου. Ωστόσο και αυτός, λίγο πριν πεθάνει, δεν μπορεί παρά να της εξομολογηθεί τον ανομολόγητό έρωτά του. Τελικά το ανομολόγητο ίσως να έχει σχέση μόνο με το χρόνο, αφού κάθε πάθος έχει το θεατή του που πρέπει να το ακούσει.
ΛΑΘΡΑΙΑ ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ
Ο ερωτευμένος επιδίδεται σε μια σειρά δήθεν τυχαίες κινήσεις για να βρεθεί κοντά στο αντικείμενο του πόθου του. Αν και είναι έτοιμος να εκραγεί, προσπαθεί να επιδείξει αδιαφορία. Κοφτές ματιές που δεν διαρκούν πάνω από μισό δευτερόλεπτο, στην αντίθετη περίπτωση φοβάται ότι θα προδοθεί, κυκλωτικές κινήσεις έτσι ώστε αυτή να βρίσκεται πάντα μέσα στο πεδίο βολής του, καμουφλαρισμένα υπονοούμενα και - τι ευτυχία!- ανεπαίσθητα, δήθεν τυχαία, αγγίγματα που εκτινάσσουν τον πόθο του στα ύψη. Σε σπάνιες περιπτώσεις κινείται σαν ταύρος σε υαλοπωλείο. Θα κερδίσει μόνο στην περίπτωση που τα αισθήματα και ο πόθος είναι αμοιβαία, διαφορετικά κινδυνεύει να γίνει καταγέλαστος, αφού στα μάτια της άλλης που δεν ενδιαφέρεται, η ερωτική του παρόρμηση μετατρέπεται σε μια κιτς παράσταση.
ΤΟ ΕΙΔΥΛΛΙΟ
Ο ερωτευμένος, κατακτητής πια, διασχίζει την τυχερή του χώρα. Κυκλαδίτικες πολιτείες, ακρογιάλια του Ιονίου, μεσαιωνικές ευρωπαικές πόλεις, ακριβά ρεστοράν, κινηματογραφικές αίθουσες, μουσικά κλαμπ, έρημα πάρκα και πάνω από όλα το σπίτι του γίνονται οι Άγιοι Τόποι που αναζητά τον έρωτά του. Μεθυσμένος από έρωτα ξεκινάει την εξερεύνηση του κορμιού της αγαπημένης του. Εξερευνά την κάθε γωνιά της ως να μην πιστεύει ότι εκείνη που ποθούσε βρίσκεται τώρα παραδομένη στα χέρια του. Προσπαθεί να ταιριάξει την εικόνα της στο κάδρο που είχε ετοιμάσει για αυτήν και ανακαλύπτει με ευτυχία ότι όλες οι γωνιές ταιριάζουν. Πλέει σε πελάγη ευτυχίας, έστω και αν έξω στην κοινωνία πνέουν δέκα μποφώρ. Στο μοναστήρι της λαγνείας που βρίσκεται εσώκλειστος ο ίδιος, δεν βλέπει τίποτα άλλο παρά μόνο εκείνο που αυτός θέλει να δει. "Τη νύχτα αυτή - τρέμω που το λέω!- την κρατούσα στην αγκαλιά μου, την έσφιγγα στο στήθος μου" -λέει ο Βέρθερος του Γκαίτε- "...σφράγιζα μ΄ατέλειωτα φιλιά τα χείλη της που ψιθύριζαν λόγια ερωτικά και μάτια μου βούλιαζαν μέσα στο μεθύσι των δικών της ματιών! Θεέ μου!".
Η ανακάλυψη του κορμιού της αντί να σβήνει μεγαλώνει και άλλο την ερωτική του δίψα. Την ερωτική τρυφερότητα του πρώτου καιρού γρήγορα αντικαθιστά η ακατάσχετη φιληδονία και το ερωτικό τους ξόδεμα γίνεται χωρίς κανένα φραγμό. Όσο όμως αδειάζουν τόσο ξεχειλίζουν. Το σμίξιμό τους είναι απαλλαγμένο από σκοπιμότητες και υστεροβουλίες και εκείνο που αληθινά επιθυμούν είναι να παραμείνουν τα πράγματα για πάντα ίδια. Όμως κάτι τους λέει φευγαλέα, σαν περαστικό σύνννεφο, ότι δεν θα είναι.
ΤΟ ΞΕΘΩΡΙΑΣΜΑ
Με το σλόγκαν “it fades, fades, fades” κάποια εταιρία διαφήμιζε τα τζην που έφτιαχνε. Ο ερωτευμένος περισσότερο απο το να χάσει την αγαπημένη του φοβάται μήπως ξεθωριάσει η σχέση του, όπως τα μπλου τζην της διαφήμισης. Η ρήξη στη σχέση είναι είναι μια δυναμική πράξη, επώδυνη αλλά δυναμική. Με την κούραση όμως πως να τα βγάλει πέρα; Στην αρχή ο ερωτευμένος επιστρέφει από τον μαγικό του κόσμο την πραγματικότητα, αλλά η σεξουαλική ικανοποίηση και το απόθεμα των αναμνήσεων κρατάνε τη σχέση αναμμένη, έστω και σε σιγανή φωτιά. Οι ερωτικές αναλαμπές δίνουν στο ζευγάρι την ψευδαίσθηση της επανάληψης και της αιωνιότητας. Σε κάθε ένσταση, η λέξη "κουράστηκα" είναι η συνηθισμένη απάντηση. Αρχίζουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον όχι σαν την εικόνα που τους γοήτευε αλλά σαν το αρνητικό της. Διακρίνουν- με εκνευριστική σχολαστικότητα είναι αλήθεια- μόνο τις ατέλειές τους και δεν χάνουν την ευκαιρία να μεγαλοποιούν τις παραλείψεις τους. Τα ελαττώματα μεγεθύνονται, οι αρετές αποσιωπούνται. Ταξιδεύουν, αυτήν τη φορά όχι για να να περιπλανηθούν στο πάθος τους (εξάλλου σημασία για αυτούς τότε είχε ο χρόνος και όχι ο τόπος) αλλά για να αφήσουν πίσω την ανία πίσω τους και να γνωρίσουν καινούριους τόπους. Στην πραγματικότητα όμως το μοναδικό ταξίδι που κάνουν είναι αυτό προς την αναπόφευκτη φθορά και το οριστικό τέλος.
Η ΑΠΙΣΤΙΑ
Στα ζωικά είδη η συντροφική αφοσίωση είναι εξαιρετικά σπάνια. Η φύση έχει προγραμματίσει τα είδη της να είναι άπιστα, για τον απλούστατο λόγο ότι η μονογαμία θα δυσκόλευε πάρα πολύ την ανταλλαγή γενετικού υλικού και κατά συνέπεια την διαιώνιση του είδους τους. Η μονογαμία και η συζυγική πίστη ήρθαν πολύ αργότερα με τον πολιτισμό και τη Χριστιανική Ηθική- και αυτό βέβαια όχι παντού. Στους Τροπικούς, ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου μονογαμικές κοινωνίες. Ωστόσο και στις σύγχρονες κοινωνίες, όπως προκύπτει από πολλές έρευνες, η απιστία είναι κάτι το συνηθισμένο. Η αμαρτία (λέξη άγνωστη στον αρχαίο κόσμο) συνδέεται με την απαγόρευση και η απαγόρευση με την ηδονή. Το απαγορευμένο εδώ και χιλιάδες χρόνια, είναι πηγή ηδονής, στην οποία ο άνθρωπος προσπαθεί να φτάσει εκεί πάντα με τον ίδιο τρόπο: παραβιάζοντας τους κανόνες. Η αμαρτία, στην ουσία, έχει σχέση με την ηθική και την κοινωνική διαπαιδαγώγηση. Το απαγορευμένο, δηλαδή η αμαρτία, είναι πηγή έμπνευσης, ερεθισμάτων και φάρμακο στην πλήξη. «Η ουσία του ερωτισμού», γράφει ο Μπατάιγ, «αποδίδεται με την αξεδιάλυτη συνένωση της σεξουαλικής ηδονής και του απαγορευμένου. Ποτέ στον άνθρωπο το απαγορευμένο δεν εμφανίζεται χωρίς την αποκάλυψη της ηδονής και ποτέ η ηδονή χωρίς το αίσθημα του απαγορευμένου».
Η ΖΗΛΙΑ
Ο ζηλότυπος δεν γεννιέται αλλά μυείται σιγά σιγά στο ρόλο του- δηλαδή στο να ασκεί την τέχνη της ζήλιας- από τις συγκυρίες της ζωής. Η ζήλια δίνει την σπάνια ευκαιρία στον ερωτευμένο να γίνει ο ανατόμος της συμπεριφοράς της αγαπημένης του. Ως άλλος Ηρακλής Πουαρό, συλλέγει με ιδιαίτερο ζήλο τα στοιχεία που θα τον οδηγήσουν στο «έγκλημα». Συνήθως, όμως, δεν έχει κάτι χειροπιαστό, για αυτό φαντάζεται τα πάντα. Γνωστοί και άγνωστοι, συνεργάτες και φίλοι είναι ο στρατός που πολιορκεί τις ηδονές της αγαπημένης του.Τυραννιέται με τη σκέψη της σαρκικής προδοσίας και η παραμικρή ένδειξη απιστίας (ένα τηλεφώνημα, ένα φιλί, μια απουσία) γίνεται η αιτία για φωνές και καυγάδες. Μπερδεύει το φανταστικό με το πραγματικό και όταν οι υποψίες του διαψεύδονται νιώθει απογοήτευση. Τότε, μια επιβεβαίωση θα τον έβγαζε από το αδιέξοδο. Υποφέρει αλλά του αρέσει. Εθίζεται στη ζήλια και όταν τελειώνει η δόση των αμφιβολιών του, ψωνίζει κι άλλες από την πλούσια φαντασία του. Η ζήλια δεν βιώνεται ξεχωριστά από τον έρωτα. Ο ζηλιάρης γεύεται καθημερινά ηδονή και φόβο. Τη στιγμή που απολαμβάνει το κορμί της αγαπημένης του, την ίδια στιγμή φοβάται πως αυτό είναι έτοιμο να παραδοθεί στον εχθρό.
Η ΠΤΩΣΗ
Στην πτώση σημασία έχει από πόσο ψηλά πέφτεις. Αν η σχέση των ερωτευμένων από πτήση στα ουράνια έχει καταντήσει σύρσιμο στο έδαφος, τότε και οι δύο δείχνουν να συμφωνούν με αυτό που πρόκειται να συμβεί. Κανένας τους δεν έχει όρεξη για εξάρσεις και ακριβώς αυτή η απουσία του πάθους τους βοηθάει, τις περισσότερες φορές, να παραμείνουν, μετά το χωρισμό, δύο καλοί φίλοι. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο ερωτευμένος λικνίζεται στους αιθέρες, παραδομένος στην ευφορία του, την ίδια στιγμή που η σύντροφός του ετοιμάζεται για το επόμενο ταξίδι; Τότε πέφτει από τα σύννεφα.
Η πρόσκρουση στο έδαφος είναι οδυνηρή και θα χρειαστεί χρόνος για να μαζέψει τα κομμάτια του. Στην αρχή δεν μπορεί να αποδεχθεί το συμβάν. Πιστεύει ότι πρόκειται για λάθος ή στην χειρότερη περίπτωση για έναν ερωτικό αντιπερισπασμό της αγαπημένης του. Ανακαλεί από το παρελθόν στη μνήμη του παρόμοιες καταστάσεις, λιγότερο για να δει τι φταίει και περισσότερο για να καθησυχάσει τον εαυτό του. Στη συνέχεια προσπαθεί να τη φέρει πίσω με διάφορους τρόπους, που ξεκινάνε από την παραίνεση, περνάνε στην απειλή και καταλήγουν στην ικεσία. Αλλά ακόμα και τότε ο ερωτευμένος αρνείται πεισματικά να κατανοήσει την κατάσταση των πραγμάτων. Ακολουθεί ο πανικός. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι την ώρα που αυτός τρώει τις σάρκες του, την ίδια στιγμή, κάποιος άλλος κατακτά το κορμί της αγαπημένης του. 'Οσο δε τον πονάει η σκέψη αυτή τόσο περισσότερο τη φέρνει στο μυαλό του. Έχει ανάγκη να λυπάται τον εαυτό του και ο πόνος τρέφει τον πληγωμένο εγωισμό του. Κάνει κινήσεις που τον ταπεινώνουν, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να εκλιπαρεί τον έρωτά της. Κάπου εκεί συνειδητοποιεί, για πρώτη φορά, ότι έχει χάσει το παιγνίδι. Νιώθει προδομένος και μόνος. Δεν νιώθει όμως έτσι το άλλο μισό της σχέσης. Για αυτόν που φεύγει η προδοσία είναι ένα καινούριο ταξίδι στο άγνωστο.
Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ
Το μίσος είναι συναίσθημα εξίσου δυνατό με την αγάπη και δεν ακολουθεί ποτέ το ξεθώριασμα μιας σχέσης. Κανένας δεν μπορεί να μισήσει κάποιον για τον οποίο αδιαφορεί. Το μίσος δεν ευδοκιμεί στα θερμοκήπια της πλήξης και της ανίας, αλλά φυτρώνει πάντα στο χάσμα ενός ρήγματος που συνήθως δημιουργείται μετά την ερωτική προδοσία. Ο προδομένος εραστής, όταν πληροφορηθεί το μοιραίο, νιώθει το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Όταν τελικά το πιστέψει, αν δεν βάλει την ουρά κάτω από τα σκέλια και εγκαταλείψει το στίβο, τότε αργά ή γρήγορα ξεπληρώνει με το ίδιο νόμισμα. Αρκετές φορές ο ερωτευμένος ορέγεται το επόμενο ερωτικό θήραμα, στην πραγματικότητα όμως αλληθωρίζει προς τη μεριά της πρώην του. Ο αποδέκτης της συμπεριφοράς του είναι εκείνη και αυτήν θέλει να πληγώσει. Θέλει εξωτερικά να της δείξει ότι την ξεπέρασε και δεν την έχει ανάγκη πιά και εσωτερικά να επουλώσει τον πληγωμένο εγωισμό του, επιθυμώντας να την κάνει να πονέσει και αυτή. Τη μισεί και ταυτόχρονα την θέλει αβάσταχτα. Θέλει να την ξεχάσει, αλλά δεν μπορεί.
ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ
Ακολουθεί η περίοδος του ερωτικού πένθους, όπου όλα του φαίνονται μάταια. Στάσιμος σαπίζει σε μουχλιασμένα νερά. Δεν θέλει να δει ούτε να ακούσει κανέναν. Αρνείται τη συνδρομή των φίλων του και προτιμά να βρίσκεται κλεισμένος στο καβούκι της μοναξιάς του. Ταυτόχρονα όμως, χωρίς να το συνειδητοποιεί, γλείφει τις πληγές του και ανακτά ασυναίσθητα δυνάμεις. Ξαφνικά μια μέρα νιώθει ως να μην είχε υπάρξει ποτέ αυτός ο χωρισμός. Δεν θυμάται πλέον ξεχωριστά τα κομμάτια της ερωτικής του ιστορίας (φλερτ, έρωτας, πτώση), όπως τα αναμασούσε στην περίοδο του πένθους, αλλά ως κάτι το ενιαίο και αδιάσπαστο. Τώρα η αγαπημένη του απομακρύνεται στο χρόνο, σαν ιστιοφόρο που όσο χάνεται στη θάλασσα τόσο λιγότερο φαίνονται τα πανιά και τα ξάρτια του και στο τέλος δεν απομένει παρά μια κουκίδα στον ορίζοντα και είναι ο ίδιος τότε που αισθάνέται την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι.
Η ΑΠΟΜΥΘΟΠΟΙΗΣΗ
Όπως το πάθος δεν έχει σχέση με την ομορφιά, έτσι και η εικόνα του έρωτά μας δεν έχει άμεση σχέση με την πραγματικότητα. Για αυτό, όταν το πρώτο και μεγαλύτερο ερωτικό κύμα χάσει το ύψος και τη δύναμή του και δεν μεταλλαχθεί σε σχέση αγάπης και (Κουντερικής) συμπόνιας, ο πρώην κεραυνοβολημένος βρίσκεται προ εκπλήξεως: «τι της είχα βρει;» αναρωτιέται και αισθάνεται όπως η Φερμίνα Δάσα στον Έρωτα στα Χρόνια της Χολέρας του Μαρκές, όταν μετά από πολλά χρόνια συναντά το νεανικό της έρωτα για τον οποίο είχε κλάψει μερόνυχτα ολόκληρα. Ενώ αυτός καίγεται από τη λαχτάρα της συνάντησης, αυτή νιώθει όχι την ταραχή του έρωτα, αλλά την άβυσσο της απογοήτευσης: «Θεέ μου, ο καημένος», προλαβαίνει να σκεφθεί πριν τον διαγράψει, με μια κίνηση του χεριού, από τη ζωή της. Αν η απομυθοποίηση είναι η αποκαθήλωση του έρωτα, τότε ο μύθος του δεν είναι παρά ο σταυρός του μαρτυρίου που κουβαλάει ο κάθε ερωτευμένος.
Η ΑΓΑΠΗ
Για την αγάπη ευθύνονται οι ενδορφίνες; Η επιστήμη σηκώνει ψηλά τα χέρια. Δεν μπορεί να δώσει μια ξεκάθαρη ερμηνεία σε μια λέξη που χρησιμοποιούν εραστές, γονείς, αδέλφια, φίλοι και παπάδες. Η αγάπη εμπεριέχει τον έρωτα αλλά και την ανιδιοτέλεια. Μπορεί να είναι η συνέχεια ενός έρωτα αλλά μπορεί να υπάρξει και χωρίς αυτόν. Για τους εραστές είναι το καμίνι που επιθυμούν να λιώσουν, με την προσδοκία να γίνουν το πλατωνικό ανδρόγυνο του μύθου. Είναι το όνειρο της απόλυτης ένωσης και κάποιες φορές είναι τόσο δυνατή που το χωρισμό της επιφέρει ο θάνατος.
----------------------
Στ΄αλήθεια πρώτα-πρώτα το Χάος έγινε. Κι ύστερα η Γη...και ο Έρωτας, που ο πιο ωραίος είναι ανάμεσα στους αθάνατους θεούς, αυτός που παραλύει τα μέλη και όλων των θεών κι ανθρώπων την καρδιά δαμάζει μες στα στήθη και τη συνετή τους θέληση.
Στον αντίποδα ποιητών και ρομαντικών, οι επιστήμονες διέκριναν πίσω από αυτήν τη γλυκιά παράλυση, χημικές ουσίες. Στον εγκέφαλο του ερωτευμένου εκκρίνονται αμφεταμίνες, όπως η φαινυλαιθυλαμίνη, που του προκαλούν ευφορία και τον κάνουν να νιώθει όπως νιώθει. Είτε φταίνε οι χημικές ουσίες είτε φταίει " ο λυσιμελής 'Ερος", το βέβαιο είναι ότι ο ερωτευμένος, μέσα στην έκστασή του, πιστεύει ότι ζει μια μοναδικότητα που θα κρατήσει για πάντα. Ομως το πάντα είναι μεγάλο χρονικό διάστημα και ο έρωτας δεν είναι μόνο έκσταση αλλά και πτώση. Κανένας έρωτας δεν διαρκεί και μαθηματικά ακολουθεί μια συγκεκριμένη και πάντα την ίδια διαδρομή: σαγήνη- ειδύλλιο- ξεθώριασμα. Ο έρωτας είναι μια καθαρά κλινική κατάσταση και ο ερωτευμένος είναι ένας "άρρωστος" που πρέπει να γιατρευτεί. Ο έρωτας γεννιέται, ακμάζει, προξενεί πόνο και περνά όπως κάθε ιπποκράτεια νόσος. Για να μπεις στην περιπέτειά του πρέπει να είσαι αποφασισμένος να πληρώσεις το κόστος της διαδρομής: ευφορία, ευτυχία, ηδονή, αγάπη, πόνο, θλίψη, απελπισία, ευτελισμός, μίσος.
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
Οπως το μωρό δεν γίνεται τη στιγμή που γεννιέται, έτσι και ο έρωτας δεν έρχεται τη στιγμή που εκδηλώνεται. Δεν υπάρχει περίπτωση να ερωτευθούμε εάν προηγουμένως δεν το έχουμε ποθήσει. Ερωτευόμαστε τον έρωτα πρώτα και μετά το πρόσωπο που θα πάρει τη μορφή του πόθου μας. Το υποψήφιο θύμα ζει μέσα σε μια γλυκιά αναμονή, προετοιμαζόμενο για τον έρωτά του. Είναι τότε που όλα μοιάζουν διαφορετικά και μαγικά. Τα σύννεφα, η θάλασσα, η πόλη, τα τραγούδια, οι ταινίες, όλα τα παίρνει προσωπικά, σαν να του στέλνουν μηνύματα για αυτό που θα συμβεί. Ζει αναστατωμένος σε ένα κενό και περιμένει... Πρόκειται για εκείνο το κενό για το οποίο ο Ρολάν Μπαρτ λέει πως είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο, χωρίς να δείχνω τίποτα εξωτερικά, ψάχνω με τα μάτια ολόγυρά μου για να δω ποιόν θα αγαπήσω.
Η ΕΡΩΤΟΠΛΗΞΙΑ
Και τότε την βλέπει! Κι εκεί που δεν υπήρχε ούτε σύννεφο στον ουρανό, πέφτει κεραυνός. Εν αιθρία, λένε οι άλλοι, αλλά αυτός ξέρει ότι είναι η καταιγίδα που ανέμενε. Τα γόνατα λύνονται, το στομάχι σφίγγεται και ακαριαία βρίσκεται αιχμάλωτος της σαγήνης της, που τον τυλίγει όπως ο ιστός της αράχνης το άτυχο έντομο. Δεν θέλει, ούτε εξάλλου μπορεί να κάνει τίποτα, παρά να μείνει ακίνητος και αποσβολωμένος. Πολύ αργότερα, μπορεί να πει, σε χρόνο παρατατικό, ότι αυτό που είχε δεί ήταν μια οπτασία που έλαμπε. Ομως το εναρκτήριο λάκτισμα του ερωτικού παιγνιδιού δεν το δίνει καμιά οπτασία. Το δέλεαρ είναι στιγμιαίο και ο πυροδοτικός μηχανισμός έχει ένα πολύ συγκεκριμένο σχήμα (με την έννοια που του έδιναν οι αρχαίοι έλληνες, π.χ. σχήμα είναι το σώμα σε κίνηση). Η αποκάλυψη του μηρού κάτω από το ρούχο, τα στήθη που μισοφαίνονται από ένα ανοιχτό πουκάμισο, η σάρκα της κοιλιάς που προβάλλει σε ένα ανασήκωμα της μπλούζας, και ακόμα ένα χαμόγελο, κάποιο ανεπαίσθητο άγγιγμα του χεριού, η μυρωδιά του κορμιού, όλες εκείνες οι λεπτομέρειες που παγώνουν σ΄ ένα αιώνιο ενσταντανέ στη μνήμη, γίνονται η αφορμή για να ζουμάρει στο αντικείμενο του έρωτά του. Από εκείνη τη στιγμή η εικόνα έρχεται να γεμίσει το κενό άδειο κάδρο που έχει φιλοτεχνήσει υπομονετικά ο ερωτευμένος για να τοποθετήσει εκεί τον έρωτά του.
Η ΑΝΑΜΟΝΗ
Ερωτευμένος είναι αυτός που περιμένει. Η αναμονή ενός ερωτικού ραντεβού μετατρέπεται σε μια δραματική δοκιμασία των αισθήσεων. Είτε αφορά ένα απλό τηλεφώνημα, ένα e mail ή ένα sms είτε μια πρόσκληση σε δείπνο, ο ερωτοχτυπημένος το περιμένει ως την κορύφωση της ζωής του. Φτάνει πρώτος στον τόπο του ραντεβού, ενώ τα μάτια του ανιχνεύουν και την παραμικρή κίνηση που θα φανέρωνε την άφιξη εκείνης. Η ερωτική του θολούρα τον κάνει να μην θυμάται ακριβώς τα χαρακτηριστικά της και για μια στιγμή τον πιάνει πανικός μην τυχόν και δεν την αναγνωρίσει. Το ερωτικό πεδίο, μέσα στο οποίο κινείται χαμένος, διαστέλλει επικίνδυνα τον χρόνο. 'Ολα γύρω του παγώνουν, σαν σε slow motion, και τα δευτερόλεπτα τού μοιάζουν για αιώνες. 'Εχει περάσει μόλις ένα λεπτό απο την ώρα του ραντεβού και νιώθει ήδη ανήσυχος. Οταν επιτέλους εκείνη κάνει την εμφάνισή της, ο ερωτευμένος νιώθει ότι βγαίνει από τα έγκατα της γης και αναπνέει ξανά τον καθαρό αέρα της παρουσίας της.
O ΠΟΘΟΣ
Ο πόθος σχετίζεται με την απουσία. Είναι αυτή που μεγαλώνει τη λαχτάρα ενός ερωτευμένου για το μακρινό αντικείμενο του πόθου του. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Πόθος δηλώνει την επιθυμία για το πλάσμα που είναι απόν, ενώ ο Ίμερος δηλώνει την επιθυμία για αυτό που είναι παρόν. Ο ερωτευμένος είναι τυφλός από τον πόθο, για αυτό δεν μπορεί να θυμηθεί με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της αγαπημένης του. Ζει στην εκθαμβωτική πλευρά του έρωτα, γι΄αυτό δεν μπορεί να δει καλά. "Το πιό σκοτεινό σημείο" λέει μια κινέζικη παροιμία, "είναι πάντα αυτο που βρίσκεται κάτω από τη λάμπα". Για τον ερωτευμένο υπάρχει μόνο ένα περίγραμμα της αγαπημένης του, που προσπαθεί να του βάλει τη μορφή της. Όμως, έχει χαραγμένες στο μυαλό του λεπτομέρειες που του υποδαυλιζουν συνεχώς τον πόθο: μια χειρονομία, μια λέξη, ένα ρούχο. Γυροφέρνει στο μυαλό του αυτές τις λεπτομέρειες, όπως το λιοντάρι τις αντιλόπες, μέχρι να αρπάξει μια. Τότε αυτήν την εικόνα-λεπτομέρεια από τον χώρο της πραγματικότητας (το άνοιγμα της φούστας για παράδειγμα) την προεκτείνει ηδονικά στο χώρο του φαντασιακού: οδηγεί το χέρι του κάτω από τη φούστα εκείνης και η φαντασία με τον πόθο σκηνοθετούν τη στιγμή. Ο Ίμερος είναι φλογερότερη επιθυμία, γιατί το πλάσμα που ποθεί ο ερωτευμένος βρίσκεται απέναντι, στο διπλανό γραφείο, στο επάνω διαμέρισμα και αρκεί μόνο η παρουσία του για να πυροδοτήσει τη λαχτάρα του. Είναι αυτό που ο Σαντ αποκαλεί εγκεφαλικό κοχλασμό: "είδα την καύλα να βγαίνει από τα μάτια του".
ΑΝΟΜΟΛΟΓΗΤΑ ΠΑΘΗ
Ο ερωτευμένος πνίγει το πάθος του, λίγο πριν τον πνίξει το ίδιο. Η αγαπημένη του στέκεται δίπλα, σε απόσταση αναπνοής, του μιλάει του δίνει το χέρι της, μπορεί ακόμα και να του δώσει ένα φιλί στο μάγουλο. Γνωρίζονται καλά: μπορεί να είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας, μπορεί να είναι κάποια συγγενής του- είτε εξ αίματος είτε εξ αγχιστείας- μπορεί να είναι ακόμα και η γυναίκα του καλύτερου φίλου του. Τη θέλει παράφορα αλλά οι κοινωνικές συμβάσεις, οι ηθικοί κανόνες, τα ταμπού, η αρετή της φιλίας του επιβάλλουν να συμπεριφέρεται σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Ο Ντάνιελ Ντέι Λούις, στα Χρόνια της Αθωότητας του Σκορσέζε, φλέγεται από τον πόθο για την εξαδέλφη της αρραβωνιαστικιάς του, όμως η θέση του στην αριστοκρατική κοινωνία της Νέας Υόρκης των αρχών του 20ου αι. , θα υπερισχύσει του έρωτά του και τελικά θα παντρευτεί αυτήν που πρέπει. Ο ερωτευμένος συνθλίβεται ανάμεσα στην αντίφαση της απόκρυψης (από τους άλλους) και της αποκάλυψης (στην ίδια) του πάθους του. Πρέπει καθημερινά να εφευρίσκει τρόπους να κάνει γνωστό και ταυτόχρονα να κρύβει τον έρωτά του. Προσπαθεί να καταπνίξει τον πόθο του στα θολά νερά της διακριτικότητας. Αγωνιά μήπως τον καταλάβουν οι γύρω, για αυτό, με τέχνη, στρέφει τα βλέμματά τους αλλού. Σε σπάνιες περιπτώσεις επιχειρεί να αποκρύψει ολοκληρωτικά το πάθος του, ακόμα και από αυτήν για την οποία υποφέρει: ο λοχαγός Παζ, ήρωας του Μπαλζάκ, επινοεί μια ψευτοερωμένη για να μπορεί να κρύβει ερμητικά από την γυναίκα του καλύτερού του φίλου το γεγονός πως την αγαπά μέχρι θανάτου. Ωστόσο και αυτός, λίγο πριν πεθάνει, δεν μπορεί παρά να της εξομολογηθεί τον ανομολόγητό έρωτά του. Τελικά το ανομολόγητο ίσως να έχει σχέση μόνο με το χρόνο, αφού κάθε πάθος έχει το θεατή του που πρέπει να το ακούσει.
ΛΑΘΡΑΙΑ ΑΓΓΙΓΜΑΤΑ
Ο ερωτευμένος επιδίδεται σε μια σειρά δήθεν τυχαίες κινήσεις για να βρεθεί κοντά στο αντικείμενο του πόθου του. Αν και είναι έτοιμος να εκραγεί, προσπαθεί να επιδείξει αδιαφορία. Κοφτές ματιές που δεν διαρκούν πάνω από μισό δευτερόλεπτο, στην αντίθετη περίπτωση φοβάται ότι θα προδοθεί, κυκλωτικές κινήσεις έτσι ώστε αυτή να βρίσκεται πάντα μέσα στο πεδίο βολής του, καμουφλαρισμένα υπονοούμενα και - τι ευτυχία!- ανεπαίσθητα, δήθεν τυχαία, αγγίγματα που εκτινάσσουν τον πόθο του στα ύψη. Σε σπάνιες περιπτώσεις κινείται σαν ταύρος σε υαλοπωλείο. Θα κερδίσει μόνο στην περίπτωση που τα αισθήματα και ο πόθος είναι αμοιβαία, διαφορετικά κινδυνεύει να γίνει καταγέλαστος, αφού στα μάτια της άλλης που δεν ενδιαφέρεται, η ερωτική του παρόρμηση μετατρέπεται σε μια κιτς παράσταση.
ΤΟ ΕΙΔΥΛΛΙΟ
Ο ερωτευμένος, κατακτητής πια, διασχίζει την τυχερή του χώρα. Κυκλαδίτικες πολιτείες, ακρογιάλια του Ιονίου, μεσαιωνικές ευρωπαικές πόλεις, ακριβά ρεστοράν, κινηματογραφικές αίθουσες, μουσικά κλαμπ, έρημα πάρκα και πάνω από όλα το σπίτι του γίνονται οι Άγιοι Τόποι που αναζητά τον έρωτά του. Μεθυσμένος από έρωτα ξεκινάει την εξερεύνηση του κορμιού της αγαπημένης του. Εξερευνά την κάθε γωνιά της ως να μην πιστεύει ότι εκείνη που ποθούσε βρίσκεται τώρα παραδομένη στα χέρια του. Προσπαθεί να ταιριάξει την εικόνα της στο κάδρο που είχε ετοιμάσει για αυτήν και ανακαλύπτει με ευτυχία ότι όλες οι γωνιές ταιριάζουν. Πλέει σε πελάγη ευτυχίας, έστω και αν έξω στην κοινωνία πνέουν δέκα μποφώρ. Στο μοναστήρι της λαγνείας που βρίσκεται εσώκλειστος ο ίδιος, δεν βλέπει τίποτα άλλο παρά μόνο εκείνο που αυτός θέλει να δει. "Τη νύχτα αυτή - τρέμω που το λέω!- την κρατούσα στην αγκαλιά μου, την έσφιγγα στο στήθος μου" -λέει ο Βέρθερος του Γκαίτε- "...σφράγιζα μ΄ατέλειωτα φιλιά τα χείλη της που ψιθύριζαν λόγια ερωτικά και μάτια μου βούλιαζαν μέσα στο μεθύσι των δικών της ματιών! Θεέ μου!".
Η ανακάλυψη του κορμιού της αντί να σβήνει μεγαλώνει και άλλο την ερωτική του δίψα. Την ερωτική τρυφερότητα του πρώτου καιρού γρήγορα αντικαθιστά η ακατάσχετη φιληδονία και το ερωτικό τους ξόδεμα γίνεται χωρίς κανένα φραγμό. Όσο όμως αδειάζουν τόσο ξεχειλίζουν. Το σμίξιμό τους είναι απαλλαγμένο από σκοπιμότητες και υστεροβουλίες και εκείνο που αληθινά επιθυμούν είναι να παραμείνουν τα πράγματα για πάντα ίδια. Όμως κάτι τους λέει φευγαλέα, σαν περαστικό σύνννεφο, ότι δεν θα είναι.
ΤΟ ΞΕΘΩΡΙΑΣΜΑ
Με το σλόγκαν “it fades, fades, fades” κάποια εταιρία διαφήμιζε τα τζην που έφτιαχνε. Ο ερωτευμένος περισσότερο απο το να χάσει την αγαπημένη του φοβάται μήπως ξεθωριάσει η σχέση του, όπως τα μπλου τζην της διαφήμισης. Η ρήξη στη σχέση είναι είναι μια δυναμική πράξη, επώδυνη αλλά δυναμική. Με την κούραση όμως πως να τα βγάλει πέρα; Στην αρχή ο ερωτευμένος επιστρέφει από τον μαγικό του κόσμο την πραγματικότητα, αλλά η σεξουαλική ικανοποίηση και το απόθεμα των αναμνήσεων κρατάνε τη σχέση αναμμένη, έστω και σε σιγανή φωτιά. Οι ερωτικές αναλαμπές δίνουν στο ζευγάρι την ψευδαίσθηση της επανάληψης και της αιωνιότητας. Σε κάθε ένσταση, η λέξη "κουράστηκα" είναι η συνηθισμένη απάντηση. Αρχίζουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον όχι σαν την εικόνα που τους γοήτευε αλλά σαν το αρνητικό της. Διακρίνουν- με εκνευριστική σχολαστικότητα είναι αλήθεια- μόνο τις ατέλειές τους και δεν χάνουν την ευκαιρία να μεγαλοποιούν τις παραλείψεις τους. Τα ελαττώματα μεγεθύνονται, οι αρετές αποσιωπούνται. Ταξιδεύουν, αυτήν τη φορά όχι για να να περιπλανηθούν στο πάθος τους (εξάλλου σημασία για αυτούς τότε είχε ο χρόνος και όχι ο τόπος) αλλά για να αφήσουν πίσω την ανία πίσω τους και να γνωρίσουν καινούριους τόπους. Στην πραγματικότητα όμως το μοναδικό ταξίδι που κάνουν είναι αυτό προς την αναπόφευκτη φθορά και το οριστικό τέλος.
Η ΑΠΙΣΤΙΑ
Στα ζωικά είδη η συντροφική αφοσίωση είναι εξαιρετικά σπάνια. Η φύση έχει προγραμματίσει τα είδη της να είναι άπιστα, για τον απλούστατο λόγο ότι η μονογαμία θα δυσκόλευε πάρα πολύ την ανταλλαγή γενετικού υλικού και κατά συνέπεια την διαιώνιση του είδους τους. Η μονογαμία και η συζυγική πίστη ήρθαν πολύ αργότερα με τον πολιτισμό και τη Χριστιανική Ηθική- και αυτό βέβαια όχι παντού. Στους Τροπικούς, ακόμα και σήμερα, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου μονογαμικές κοινωνίες. Ωστόσο και στις σύγχρονες κοινωνίες, όπως προκύπτει από πολλές έρευνες, η απιστία είναι κάτι το συνηθισμένο. Η αμαρτία (λέξη άγνωστη στον αρχαίο κόσμο) συνδέεται με την απαγόρευση και η απαγόρευση με την ηδονή. Το απαγορευμένο εδώ και χιλιάδες χρόνια, είναι πηγή ηδονής, στην οποία ο άνθρωπος προσπαθεί να φτάσει εκεί πάντα με τον ίδιο τρόπο: παραβιάζοντας τους κανόνες. Η αμαρτία, στην ουσία, έχει σχέση με την ηθική και την κοινωνική διαπαιδαγώγηση. Το απαγορευμένο, δηλαδή η αμαρτία, είναι πηγή έμπνευσης, ερεθισμάτων και φάρμακο στην πλήξη. «Η ουσία του ερωτισμού», γράφει ο Μπατάιγ, «αποδίδεται με την αξεδιάλυτη συνένωση της σεξουαλικής ηδονής και του απαγορευμένου. Ποτέ στον άνθρωπο το απαγορευμένο δεν εμφανίζεται χωρίς την αποκάλυψη της ηδονής και ποτέ η ηδονή χωρίς το αίσθημα του απαγορευμένου».
Η ΖΗΛΙΑ
Ο ζηλότυπος δεν γεννιέται αλλά μυείται σιγά σιγά στο ρόλο του- δηλαδή στο να ασκεί την τέχνη της ζήλιας- από τις συγκυρίες της ζωής. Η ζήλια δίνει την σπάνια ευκαιρία στον ερωτευμένο να γίνει ο ανατόμος της συμπεριφοράς της αγαπημένης του. Ως άλλος Ηρακλής Πουαρό, συλλέγει με ιδιαίτερο ζήλο τα στοιχεία που θα τον οδηγήσουν στο «έγκλημα». Συνήθως, όμως, δεν έχει κάτι χειροπιαστό, για αυτό φαντάζεται τα πάντα. Γνωστοί και άγνωστοι, συνεργάτες και φίλοι είναι ο στρατός που πολιορκεί τις ηδονές της αγαπημένης του.Τυραννιέται με τη σκέψη της σαρκικής προδοσίας και η παραμικρή ένδειξη απιστίας (ένα τηλεφώνημα, ένα φιλί, μια απουσία) γίνεται η αιτία για φωνές και καυγάδες. Μπερδεύει το φανταστικό με το πραγματικό και όταν οι υποψίες του διαψεύδονται νιώθει απογοήτευση. Τότε, μια επιβεβαίωση θα τον έβγαζε από το αδιέξοδο. Υποφέρει αλλά του αρέσει. Εθίζεται στη ζήλια και όταν τελειώνει η δόση των αμφιβολιών του, ψωνίζει κι άλλες από την πλούσια φαντασία του. Η ζήλια δεν βιώνεται ξεχωριστά από τον έρωτα. Ο ζηλιάρης γεύεται καθημερινά ηδονή και φόβο. Τη στιγμή που απολαμβάνει το κορμί της αγαπημένης του, την ίδια στιγμή φοβάται πως αυτό είναι έτοιμο να παραδοθεί στον εχθρό.
Η ΠΤΩΣΗ
Στην πτώση σημασία έχει από πόσο ψηλά πέφτεις. Αν η σχέση των ερωτευμένων από πτήση στα ουράνια έχει καταντήσει σύρσιμο στο έδαφος, τότε και οι δύο δείχνουν να συμφωνούν με αυτό που πρόκειται να συμβεί. Κανένας τους δεν έχει όρεξη για εξάρσεις και ακριβώς αυτή η απουσία του πάθους τους βοηθάει, τις περισσότερες φορές, να παραμείνουν, μετά το χωρισμό, δύο καλοί φίλοι. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο ερωτευμένος λικνίζεται στους αιθέρες, παραδομένος στην ευφορία του, την ίδια στιγμή που η σύντροφός του ετοιμάζεται για το επόμενο ταξίδι; Τότε πέφτει από τα σύννεφα.
Η πρόσκρουση στο έδαφος είναι οδυνηρή και θα χρειαστεί χρόνος για να μαζέψει τα κομμάτια του. Στην αρχή δεν μπορεί να αποδεχθεί το συμβάν. Πιστεύει ότι πρόκειται για λάθος ή στην χειρότερη περίπτωση για έναν ερωτικό αντιπερισπασμό της αγαπημένης του. Ανακαλεί από το παρελθόν στη μνήμη του παρόμοιες καταστάσεις, λιγότερο για να δει τι φταίει και περισσότερο για να καθησυχάσει τον εαυτό του. Στη συνέχεια προσπαθεί να τη φέρει πίσω με διάφορους τρόπους, που ξεκινάνε από την παραίνεση, περνάνε στην απειλή και καταλήγουν στην ικεσία. Αλλά ακόμα και τότε ο ερωτευμένος αρνείται πεισματικά να κατανοήσει την κατάσταση των πραγμάτων. Ακολουθεί ο πανικός. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι την ώρα που αυτός τρώει τις σάρκες του, την ίδια στιγμή, κάποιος άλλος κατακτά το κορμί της αγαπημένης του. 'Οσο δε τον πονάει η σκέψη αυτή τόσο περισσότερο τη φέρνει στο μυαλό του. Έχει ανάγκη να λυπάται τον εαυτό του και ο πόνος τρέφει τον πληγωμένο εγωισμό του. Κάνει κινήσεις που τον ταπεινώνουν, φτάνοντας στο σημείο ακόμα και να εκλιπαρεί τον έρωτά της. Κάπου εκεί συνειδητοποιεί, για πρώτη φορά, ότι έχει χάσει το παιγνίδι. Νιώθει προδομένος και μόνος. Δεν νιώθει όμως έτσι το άλλο μισό της σχέσης. Για αυτόν που φεύγει η προδοσία είναι ένα καινούριο ταξίδι στο άγνωστο.
Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ
Το μίσος είναι συναίσθημα εξίσου δυνατό με την αγάπη και δεν ακολουθεί ποτέ το ξεθώριασμα μιας σχέσης. Κανένας δεν μπορεί να μισήσει κάποιον για τον οποίο αδιαφορεί. Το μίσος δεν ευδοκιμεί στα θερμοκήπια της πλήξης και της ανίας, αλλά φυτρώνει πάντα στο χάσμα ενός ρήγματος που συνήθως δημιουργείται μετά την ερωτική προδοσία. Ο προδομένος εραστής, όταν πληροφορηθεί το μοιραίο, νιώθει το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Όταν τελικά το πιστέψει, αν δεν βάλει την ουρά κάτω από τα σκέλια και εγκαταλείψει το στίβο, τότε αργά ή γρήγορα ξεπληρώνει με το ίδιο νόμισμα. Αρκετές φορές ο ερωτευμένος ορέγεται το επόμενο ερωτικό θήραμα, στην πραγματικότητα όμως αλληθωρίζει προς τη μεριά της πρώην του. Ο αποδέκτης της συμπεριφοράς του είναι εκείνη και αυτήν θέλει να πληγώσει. Θέλει εξωτερικά να της δείξει ότι την ξεπέρασε και δεν την έχει ανάγκη πιά και εσωτερικά να επουλώσει τον πληγωμένο εγωισμό του, επιθυμώντας να την κάνει να πονέσει και αυτή. Τη μισεί και ταυτόχρονα την θέλει αβάσταχτα. Θέλει να την ξεχάσει, αλλά δεν μπορεί.
ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ
Ακολουθεί η περίοδος του ερωτικού πένθους, όπου όλα του φαίνονται μάταια. Στάσιμος σαπίζει σε μουχλιασμένα νερά. Δεν θέλει να δει ούτε να ακούσει κανέναν. Αρνείται τη συνδρομή των φίλων του και προτιμά να βρίσκεται κλεισμένος στο καβούκι της μοναξιάς του. Ταυτόχρονα όμως, χωρίς να το συνειδητοποιεί, γλείφει τις πληγές του και ανακτά ασυναίσθητα δυνάμεις. Ξαφνικά μια μέρα νιώθει ως να μην είχε υπάρξει ποτέ αυτός ο χωρισμός. Δεν θυμάται πλέον ξεχωριστά τα κομμάτια της ερωτικής του ιστορίας (φλερτ, έρωτας, πτώση), όπως τα αναμασούσε στην περίοδο του πένθους, αλλά ως κάτι το ενιαίο και αδιάσπαστο. Τώρα η αγαπημένη του απομακρύνεται στο χρόνο, σαν ιστιοφόρο που όσο χάνεται στη θάλασσα τόσο λιγότερο φαίνονται τα πανιά και τα ξάρτια του και στο τέλος δεν απομένει παρά μια κουκίδα στον ορίζοντα και είναι ο ίδιος τότε που αισθάνέται την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι.
Η ΑΠΟΜΥΘΟΠΟΙΗΣΗ
Όπως το πάθος δεν έχει σχέση με την ομορφιά, έτσι και η εικόνα του έρωτά μας δεν έχει άμεση σχέση με την πραγματικότητα. Για αυτό, όταν το πρώτο και μεγαλύτερο ερωτικό κύμα χάσει το ύψος και τη δύναμή του και δεν μεταλλαχθεί σε σχέση αγάπης και (Κουντερικής) συμπόνιας, ο πρώην κεραυνοβολημένος βρίσκεται προ εκπλήξεως: «τι της είχα βρει;» αναρωτιέται και αισθάνεται όπως η Φερμίνα Δάσα στον Έρωτα στα Χρόνια της Χολέρας του Μαρκές, όταν μετά από πολλά χρόνια συναντά το νεανικό της έρωτα για τον οποίο είχε κλάψει μερόνυχτα ολόκληρα. Ενώ αυτός καίγεται από τη λαχτάρα της συνάντησης, αυτή νιώθει όχι την ταραχή του έρωτα, αλλά την άβυσσο της απογοήτευσης: «Θεέ μου, ο καημένος», προλαβαίνει να σκεφθεί πριν τον διαγράψει, με μια κίνηση του χεριού, από τη ζωή της. Αν η απομυθοποίηση είναι η αποκαθήλωση του έρωτα, τότε ο μύθος του δεν είναι παρά ο σταυρός του μαρτυρίου που κουβαλάει ο κάθε ερωτευμένος.
Η ΑΓΑΠΗ
Για την αγάπη ευθύνονται οι ενδορφίνες; Η επιστήμη σηκώνει ψηλά τα χέρια. Δεν μπορεί να δώσει μια ξεκάθαρη ερμηνεία σε μια λέξη που χρησιμοποιούν εραστές, γονείς, αδέλφια, φίλοι και παπάδες. Η αγάπη εμπεριέχει τον έρωτα αλλά και την ανιδιοτέλεια. Μπορεί να είναι η συνέχεια ενός έρωτα αλλά μπορεί να υπάρξει και χωρίς αυτόν. Για τους εραστές είναι το καμίνι που επιθυμούν να λιώσουν, με την προσδοκία να γίνουν το πλατωνικό ανδρόγυνο του μύθου. Είναι το όνειρο της απόλυτης ένωσης και κάποιες φορές είναι τόσο δυνατή που το χωρισμό της επιφέρει ο θάνατος.
----------------------
του ΝΤΙΝΟΥ ΓΙΩΤΗ
Ανθολογήθηκαν οι: Πλάτων, Ησίοδος, Μπάρτ, Μπαλζάκ, Γκαίτε, Μτατάιγ
Κούντερα, Σαντ, Μαρκές, Παπαγιώργης και η ίδια η ζωή
-----------------------------
Ανθολογήθηκαν οι: Πλάτων, Ησίοδος, Μπάρτ, Μπαλζάκ, Γκαίτε, Μτατάιγ
Κούντερα, Σαντ, Μαρκές, Παπαγιώργης και η ίδια η ζωή
-----------------------------
3 σχόλια:
καλημερα!υπεροχη αναρτηση!
διαφωνω με πολλα,αλλα ο καθενας ειναι διαφορετικος κ αντιδρα διαφορετικα σιγουρα στην πορεια του δεχεται διαφορετικα ερεθισματα ομως σιγουρα για την πλειοψηφια ισχυουν τα παραπανω ..
Σιγουρα για το καθενα ισχυουν διαφορετικα πραγματα αναλογα των εμπειριων του και της ψυχοσυνθεσης του αλλα ο σκοπος της αναδημοσιευσης αυτου που τυχαια διαβασα ηταν για να δειξω ποσες πολλες πλευρες εχει ο ερωτας και εναλλαγες συναισθηματων που μπορει να σε καταστρεψει τοσο ευκολα οσο να σε ανεβασει στον εβδομο ουρανο
Η περιγραφη ειναι μοναδικη οσο και το ιδιο το κειμενο...
Πραγαμτικά υπέροχο ανάγνωσμα άσχετα αν διαφωνώ σε κάποια σημεία.
Σε ευχαριστώ.
Δημοσίευση σχολίου